Gweithiwr Proffesiynol Iechyd Meddwl Cymeradwy

Un o brif swyddogaethau AMHP yw cydlynu asesiadau’r Ddeddf Iechyd Meddwl ar gyfer pobl y gallai fod angen eu derbyn i’r ysbyty oherwydd bod ganddynt anhwylder meddyliol difrifol a allai achosi perygl o niwed i’r unigolyn neu i bobl eraill. Bydd yr AMHP yn asesu’r unigolyn gydag un neu ddau feddyg ac yn penderfynu a oes angen dal yr unigolyn rhag mynd (ei anfon i’r ysbyty meddwl). Gall y meddygon sy’n asesu wneud argymhelliad i ddal unigolyn rhag mynd, ond yr AMHP fydd yn penderfynu p’un a ddylid cyflwyno cais ai peidio.

Mae bod yn AMHP yn faes gwaith heriol ond gwerthfawr. Mae'n gofyn am sgiliau craidd penodol a sylfaen werth sy'n hyrwyddo hawliau eraill. Mae AMHPs yn asesu pobl dan Ddeddf Iechyd Meddwl 1983 a newidiadau 2007. Eu rôl yw:

• ystyried dewis difrifol llai cyfyngol i dderbyniad ysbyty gorfodol

• cymhwyso persbectif cymdeithasol i fywydau pobl yn hytrach na model meddygol

• cydlynu asesiadau o dan y Ddeddf Iechyd Meddwl sy'n cydymffurfio â'r gyfraith ac sydd yn arfer da.

Rhaid i AMHP gofrestru gyda’r corff priodol a dod o’r proffesiynau canlynol:

• Gweithiwr Cymdeithasol
• Nyrs Seiciatrig neu Anabledd Dysgu
• Therapydd Galwedigaethol
• Seicolegydd Siartredig.

Ni all meddygon fod yn AMHP, ac ar hyn o bryd Gweithwyr Cymdeithasol ydy’r rhan fwyaf ohonynt yng Nghymru.

Rhaid i AMHPau ymgymryd â hyfforddiant arbenigol sylweddol cyn y gall awdurdod lleol eu cymeradwyo. Mae'r hyfforddiant ar lefel Gradd Meistr ac yn seiliedig ar gymhwysedd a gwyddoniaeth. Mae sawl sefydliad yn cynnig y hyfforddiant hwn gan gynnwys y PGCert Proffesiynol Iechyd Meddwl a gymeradwywyd a gynhelir gan Brifysgol Abertawe, y PGCert Gweithredu Iechyd Meddwl a gynhelir gan Brifysgol Caer a'r PGCert Gweithredu Iechyd Meddwl a gymeradwywyd a gynhelir gan Brifysgol Gorllewin Cymru.

Er mwyn parhau i ymarfer, mae’n rhaid i AMHPau ymgymryd â hyfforddiant arbenigol ychwanegol bob blwyddyn sy'n para 18 awr, i ddarparu tystiolaeth eu bod yn parhau i fod â’r cymhwysedd priodol i gyflawni eu swyddogaethau.

Rhagor o wybodaeth am y cymwysterau gofynnol ar gyfer y rôl hon gyda Gofal Cymdeithasol Cymru.

Bydd angen i chi hefyd Gofrestru gyda Gofal Cymdeithasol Cymru.

• Bod yn hyderus ynghylch eu gwybodaeth am gyfraith iechyd meddwl gan gynnwys cyfraith achosion ac i gadw i fyny gyda newidiadau.
• Gwneud penderfyniadau a all gael effaith sylweddol ar fywydau pobl, ac mae angen i’r penderfyniadau hynny fod yn gyfreithlon ac yn amddiffynadwy.
• Sicrhau bod y gyfraith yn cael ei defnyddio’n gywir ac mai’r egwyddor lleiaf cyfyngol sy’n cael ei mabwysiadu ym mhob achos.
• Meddu ar wybodaeth dda am y Ddeddf Galluedd Meddyliol a’r Ddeddf Hawliau Dynol er mwyn gwneud yn siŵr bod hawliau’r sawl sy’n cael ei asesu’n cael eu diogelu’n llawn a bod safbwynt cymdeithasol yn cael ei gynnwys yn yr asesiad.
• Deall meddwl beirniadol a rheoli risg, a chymhwyso hyn i ymarfer.
• Gwneud penderfyniadau cyfrifol i ddiogelu’r unigolyn sy’n cael ei asesu ac, ar adegau, aelodau’r cyhoedd.
• Gweithio’n effeithiol ac yn gyson ar draws amrywiaeth o wasanaethau a disgyblaethau (Heddlu, Ambiwlans, Ymarferwyr Meddygol).

Er bod AMHPau yn aml yn cael eu cyflogi gan awdurdodau lleol, mae’r rôl yn gwbl annibynnol sy’n golygu mai’r AMHP yn unig sy’n gyfrifol am wneud penderfyniadau. Mae’r ymreolaeth hon a chymhlethdod y rôl yn golygu bod swydd AMHP yn un heriol ond gwerth chweil sy'n cael ei cefnogi'n dda gan gydweithwyr.